Kto wynalazł bramę? - Historia bram segmentowych

04-09-2023
Kto i kiedy wynalazł bramę segmentową?
Zaczęło się od wielkich krat strzegących dostępu do miast i zamków. 
Na skutek rozwoju motoryzacji w 1921 r. C.G. Johnson z Detroit rozpowszechnił w USA „podnoszoną do góry bramę garażową”.
Pięć lat później udoskonalił ją o silnik elektryczny. Po wielu latach za sprawą komputeryzacji powstały dzisiejsze programowalne centrale sterujące.

Średniowieczne początki

Bramy otwierane pionowo konstruowano już w średniowieczu. Wówczas rozwój sztuki wojennej spowodował budowę zamków i murów obronnych wokół miast. Wjazdów do tych bram strzegły brony – podnoszone, żelazne kraty.

 

 

Narodziny pierwszego popularnego automobilu

W 1913 roku Henry Ford uruchomił pierwszą produkcję seryjną samochodu o nazwie Ford Model T. Pierwszy raz w historii automobil stał się osiągalny dla mniej zamożnych rodzin, co doprowadziło do szybkiego zmotoryzowania Stanów Zjednoczonych.

Wczesne garaże były wyposażone w bramy rozwierne dwuskrzydłowe. Okazały się one jednak zbyt problematyczne w użytkowaniu dla Amerykańskich konsumentów.

 

 

Pierwsze bramy otwierane pionowo

Już w 1902 roku został opublikowany katalog, który mógł być pierwszym, zawierającym bramę otwieraną pionowo. Opublikowany został przez producentów z Chicago i Illianois.

W 1906 roku rozpoczęto coroczną publikację „Sweet’s catalogue” - katalogu zawierającego produkty budowlane, dostawców oraz producentów. W wydaniu z 1906 roku można znaleźć dwie bramy segmentowe.


Pierwszą z nich była brama z segmentami składanymi „w harmonijkę”. Producent oferował swoją bramę wykonaną z drewna, z żelaznymi wzmocnieniami, szklanymi oknami, obiciami
z cynkowanej stali oraz zabezpieczeniem przeciwogniowym z terakoty.

 

 

Drugą bramą była brama segmentowa z wysokim prowadzeniem. Oba segmenty były wykonane
z drewna i metalu.

Produkcja była manufakturą na indywidualne zamówienia klientów. Pozwoliło to na oferowanie niemalże dowolnych rozmiarów bram. Były odpowiednie zarówno do garaży, jak i do obrotnic kolejowych. Mimo pokaźnych rozmiarów pojedyncza przeciwwaga umożliwiała otwieranie bramy jedną ręką, prawie bez używania siły.

 

Popularyzacja wynalazku

W 1921 roku C. G. Johnson skonstruował swoją segmentową bramę garażową. Zamontował ją na bagażniku Forda T i wyruszył w podróż po Stanach Zjednoczonych, pokazując bramę potencjalnym klientom i inwestorom. Podczas podróży udało mu się przekonać Amerykanów do nowego, wygodniejszego rozwiązania oraz podpisać umowę na produkcję bram.

W 1926 roku Johnson wyposażył bramę w silnik elektryczny, umożliwiając otwieranie i zamykanie bramy bez konieczności wkładania w to jakiegokolwiek wysiłku. Było to rozwiązanie przełomowe, przez które jest uznawany za „ojca bram segmentowych”.

 

Szalone lata 70’

W latach 50’ XX wieku większość amerykańskich rodzin miała chociaż jeden samochód. Zaczęto budować garaże w bryle domu, a elektryczne napędy bram stały się standardem. Mimo rozwoju silników elektrycznych częste używanie bram prowadziło do palenia się silników i zrywania łańcuchów.

W latach 70’ zaczęto popularyzować sprężyny skrętne oraz płaty bram wykonane z lekkich materiałów, takich jak aluminium i włókno szklane. Zmniejszenie masy konstrukcji oraz zastosowanie sprężyn skrętnych znacznie zmniejszyło obciążenie napędu i pozwoliło na wydłużenie resursu dotychczas awaryjnych elementów bram.

 

Rozwój elektroniki

 

Rozwój mikrokontrolerów pozwolił na zastosowanie czujników, zapewniających bezpieczeństwo. Umożliwiło to na automatyczne otwieranie oraz zamykanie bram, bez konieczności czuwania nad bezpieczeństwem ludzi i mienia, które mogłyby zostać ewentualnie zmiażdżone przez opadający płat bramy. Programowalne centrale oraz łączność radiowa wprowadziły rozwiązania, z których dziś korzystamy na co dzień.

 

A jak wyglądało to na polskim podwórku?

 

W Polsce rozwój motoryzacji był opóźniony o około pół wieku. Przed II wojną światową mało który Polak mógł sobie pozwolić na samochód. Do nielicznych garaży lokalni rzemieślnicy wykonywali bramy dwuskrzydłowe.

Po zakończeniu II wojny światowej liczba samochodów i garaży zaczęła systematycznie rosnąć, jednak w socjalistycznej gospodarce nie było planów na konstruowanie bram garażowych otwieranych pionowo.

W latach 80’ XX wieku w czasopiśmie „Młody Technik” publikowano serię porad dla majsterkowiczów odnośnie samodzielnego konstruowania bram uchylnych.

W 1988 roku w miesięczniku „Murator” opublikowano pierwszą polską bramę segmentową. Każdy element konstrukcji był polskiej produkcji, np. łożyska do ciągnika rolniczego zostały wykorzystane jako rolki prowadzące. Konstruktor inż. Tadeusz Aninowski uzyskał patent na swoją bramę.

Dopiero lata 90’ przyniosły wykładniczy rozwój gospodarki Polski, skutkujący popularyzacją motoryzacji, powstaniem kolejnych zakładów produkujących bramy, serwisów i sklepów
z częściami.

 

Żródła:

https://www.amazines.com/article_detail.cfm?articleid=4014144

https://www.overheaddoor.com/the-story-of-the-modern-garage-door

https://www.overheaddoorparts.com/history-of-garage-doors-and-garage-door-springs.html

https://action-door.com/the-history-of-garage-doors-from-ancient-times-to-modern-day/

https://forumbranzowe.com/teksty/bramy-garazowe-krotka-historia/